Voor jezelf beginnen: tips voor een goede start als zzp-er
Dit artikel is vooral voor aankomende ondernemers die een dienst willen aanbieden, bijvoorbeeld als klusser, fotograaf of hondenuitlaat. Denk je er meer over om een bedrijf op te starten dat producten verkoopt? Lees dan ook ons artikel “Een eigen bedrijf beginnen” met tips en ideeën.
Het kriebelt. Misschien ben je niet meer helemaal tevreden op je werk. Misschien wil je bepaalde talenten kunnen uitleven en van je hobby je beroep maken. Of misschien wil je simpelweg wat extra geld verdienen. Wat je redenen ook zijn: je wil voor jezelf beginnen. Ongetwijfeld komen er dan veel vragen op je af. Wij hebben alvast een paar punten op een rij gezet voor een goede start als zzp-er:
Redenen om voor jezelf te beginnen
Wat heb je nodig om voor jezelf te beginnen?
Je diensten beperken & uitbreiden voor een hogere omzet
Voor jezelf beginnen naast je werk
Praktische zaken die je moet regelen
Natuurlijk is de lijst niet compleet – iedere starter zal weer andere vragen hebben. Met deze punten en oefeningen krijg je alvast een paar ideeën voor een goede start.
Redenen om voor jezelf te beginnen: waarom wil je de sprong wagen?
Als je erover droomt om voor jezelf te beginnen, is het een goed idee om precies op te schrijven waarom je eigen baas wil worden. Ondernemen is vaak ontzettend leuk, maar er komen ongetwijfeld ook lastigere momenten. Juist dan is het prettig als je nog eens kan teruglezen wat je motivatie ook alweer was. Tenslotte heb je geen baas of loonstrookje, dus de motivatie moet helemaal van jezelf komen.
Zzp-ers hebben allerlei redenen om voor zichzelf te beginnen. Schrijf voor jezelf op wat jouw eigen specifieke redenen zijn. Censureer jezelf daarbij niet: je mag ook negatieve redenen hebben! Hier hebben we een paar voorbeelden van andere zelfstandigen voor je verzameld:
In mijn vakgebied zijn vrijwel geen banen in loondienst te vinden. Ik moet dus wel voor mezelf beginnen.
Ik werk in de bouw, en na een reorganisatie neemt mijn baas alleen nog zelfstandigen aan op projectbasis.
Ik heb jonge kinderen, dus ik wil voor mezelf beginnen zodat ik mijn werk kan combineren met de opvoeding.
Ik heb altijd al eigen baas willen zijn – ik wil eigen verantwoordelijkheid, afwisseling, en geen collega’s die al twintig jaar hetzelfde werk doen.
Ik maak graag muziek, en het lijkt me leuk om daarmee ook wat te verdienen.
Ik zit diep in de schulden, dus ik klus bij naast mijn vaste baan om geld te verdienen.
Als je je redenen helder op papier hebt, weet je ook wat je criteria zijn om bijvoorbeeld na een jaar je zelfstandigheid te evalueren. Stel, je wil voor jezelf beginnen als muzikant naast een vaste baan, omdat dit je leuk lijkt. Na een jaar is de vraag dan eigenlijk heel simpel: was het inderdaad leuk? De bijklusser met schulden zal minder naar zijn werkplezier kijken, en meer naar het financiële plaatje. En de jonge vader heeft vooral als doel om meer tijd met zijn kinderen door te brengen – als dat mogelijk is omdat hij freelance werkt, is het misschien niet zo erg dat hij af en toe ook een saaie opdracht moet aannemen.
Kortom: het maakt veel uit waarom je eigenlijk voor jezelf begint, want dat bepaalt ook je definitie van succes. En als je je motivatie duidelijk voor ogen hebt, helpt dat om door te zetten als het werk soms minder leuk is dan je had gehoopt.
Wat heb je nodig om voor jezelf te beginnen?
Grote bedrijven hebben overal een afdeling voor: Van HR en Administratie tot aan Marketing & Sales en Productie. Als zelfstandige – het woord zegt het al – moet je dit allemaal zelf doen, of in ieder geval regelen dat het gedaan wordt. Daarom moet je aardig wat in huis hebben als je voor jezelf wil beginnen, zowel praktisch en inhoudelijk, als qua karakter. We hebben een paar belangrijke eigenschappen op een rij gezet:
Zelfdiscipline en doorzettingsvermogen
Leergierigheid en initiatief
Verantwoordelijkheidsgevoel, zin om dingen te regelen en gedaan te krijgen
Commerciële en servicegerichte houding
Vakinhoudelijke kennis en kunde
Kortom: als je net voor jezelf begint, kan je ervan uitgaan dat je nog niet alles weet en kunt. Dat hoeft ook niet, als je maar zin hebt om aan te pakken dingen te leren!
Ook nodig: een beetje voorspelbare gezondheid
Als je voor jezelf begint, zal je zeker in het eerste jaar veel tijd in je zaak moeten investeren. Veel dingen zijn nieuw, en je moet van alles leren, regelen, oplossen en simpelweg doen. Daarvoor heb je een bepaalde belastbaarheid nodig, en gezondheidsproblemen kunnen zomaar je plannen op zijn kop zetten. Ga dus langs bij je huisarts en vraag om een uitgebreide check. Is er een vervelend onderzoek dat je al vijf jaar hebt uitgesteld? Raap dan je moed bij elkaar en laat het uitvoeren, voordat je voor jezelf begint.
Overigens hoeven gezondheidsproblemen niet te betekenen, dat je niet voor jezelf kan werken. Sterker nog: er zijn zat zzp-er die juist vanwege problemen met hun gezondheid zelfstandig zijn – als eigen baas kunnen ze hun belasting namelijk veel beter controleren. Vaak gaat het hierbij echter om chronische problemen, die al bekend waren voordat iemand besloot om te gaan ondernemen. Dat is natuurlijk wat anders dan wanneer je net voor jezelf begint, en ineens opdrachten moet afzeggen vanwege een onverwachte operatie.
Beperken en uitbreiden: wat ga je je klanten precies leveren?
Het allerbelangrijkste is natuurlijk dat je klanten iets te bieden hebt. Kortom: wat ga je precies doen? De sleutel hiervoor is dat je je diensten eerst beperkt, en vervolgens je aanbod weer uitbreidt. Dat klinkt tegenstrijdig, maar met een voorbeeld wordt dit principe snel duidelijk.
Stel, je wil voor jezelf beginnen als fotograaf. Dat klinkt concreet, maar er zijn heel veel verschillende soorten fotografen – en vaak is de concurrentie ook hevig. Daarom moet je eerst beperken wat je gaat doen. Kijk maar naar de volgende voorbeelden:
Een fotograaf neemt een mobiele studio mee naar verzorgingstehuizen, om in aangekondigde sessies pasfoto’s te maken van bewoners die niet meer zo mobiel zijn.
Haar collega vliegt met een drone over bouwplaatsen, om regelmatig de projectvoortgang vast te leggen voor de aannemer en opdrachtgever.
Hun studiegenoot fotografeert wilde dieren voor gespecialiseerde tijdschriften en natuurbeschermingsorganisaties.
Door je diensten te beperken, spreek je een specifieke doelgroep aan en kan je jezelf duidelijker in de markt zetten. En nog een voordeel: je hoeft ook minder te investeren: de pasfotograaf heeft geen dure reisverzekering nodig voor haar apparatuur, en de dronefotograaf hoeft geen mobiele studio aan te schaffen.
Als je je aanbod hebt beperkt, kan je vervolgens kijken hoe je je aanbod op basis van die focus weer kan uitbreiden. Om bij onze fotografen te blijven:
De pasfotograaf maakt niet alleen een serieuze pasfoto, maar ook direct een lachend portret. Dat is weinig extra werk, maar het levert haar veel extra omzet op aan nabestellingen.
De bouwplaatsfotograaf geeft workshops dronefotografie aan collega’s.
De dierenfotograaf richt een geautomatiseerde online webshop in en verkoopt ansichtkaarten, kalenders en posters van zijn mooiste shots.
Dit principe kan je toepassen op allerlei beroepen. Een kapper kan zich bijvoorbeeld specialiseren in haarstyling voor zwarte mensen, en zijn aanbod vervolgens uitbreiden met visagie voor donkere huid. En een hovenier kan zich volledig toeleggen op het snoeien en kappen van bomen, en vervolgens haar aanbod uitbreiden door de bijbehorende kapvergunningen te regelen voor haar klanten.
Kijk eens naar je eigen plannen om voor jezelf te beginnen: hoe zou je jouw diensten kunnen beperken? En wat kan je vervolgens als extra’s bieden om ze weer uit te breiden?
Voor jezelf beginnen naast je werk
Veel mensen beginnen voor zichzelf naast een vaste baan of vanuit een uitkering. Als je dit ook overweegt, bereid je dan goed voor. Het UWV heeft een speciaal programma voor mensen die de stap willen wagen van WW naar ondernemerschap. Als je naast je werk voor jezelf wilt beginnen, controleer dan eerst je arbeidsovereenkomst. Misschien heb je toestemming nodig voor een nevenfunctie, of zijn er bepaalde beperkingen – vaak mag je bijvoorbeeld niet direct concurreren met je werkgever. Of je nu een uitkering ontvangt of een baan hebt: maak duidelijke afspraken over alle voorwaarden, voordat je voor jezelf begint!
Verder is het ook belangrijk om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Voor bedrijven kan het aantrekkelijk zijn om mensen niet in te huren als werknemer, maar als opdrachtnemer. Na een reorganisatie moedigen ze ontslagen medewerkers dan bijvoorbeeld aan om voor zichzelf te beginnen en als zzp-er terug te komen. Zo besparen ze op loonadministratie en allerlei afdrachten. Als opdrachtnemer profiteer je hierbij soms van de zelfstandigenaftrek, maar die wordt inmiddels fors afgebouwd. Bovendien ben je niet sociaal verzekerd en bouw je bijvoorbeeld geen pensioen op. Kortom: ga alleen akkoord met een werkrelatie als zelfstandige, wanneer je ook werkelijk zelfstandig bent. Anders kan je vervelende problemen krijgen met de Belastingdienst.
Wat moet je regelen om voor jezelf te beginnen?
Het is in Nederland relatief eenvoudig om van start te gaan als zelfstandige: een KvK-registratie is zo geregeld, en de KvK biedt ook talloze voordelige cursussen voor startende ondernemers. Maar het is wel handig om een paar praktische zaken direct goed te organiseren, zodat je ellende achteraf kan voorkomen.
Leg een map aan en verzamel daar alle bonnetjes en facturen van je zakelijke uitgaven
Ga na of je btw moet berekenen en richt je administratie in
Sluit alle vereiste verzekeringen af (bijvoorbeeld een aansprakelijkheidsverzekering) voordat je voor jezelf begint
Zorg dat je betalingen in ontvangst kan nemen als klanten geen contant geld bij zich hebben, bijvoorbeeld via overboekingen, betaalverzoeken of met een pinapparaat
Open een aparte bedrijfsrekening om zakelijk en privé direct goed te scheiden
Met SumUp kan je als starter in één keer verschillende punten van je to-do-list afstrepen: we bieden een gratis bedrijfsrekening met een eigen SumUp Card voor je zakelijke uitgaven, handige pinapparaten, speciale software om facturen te maken en een gratis webwinkel. Zo kan je met weinig investeringen vooraf voordelig voor jezelf beginnen.
SumUp biedt verschillende producten en diensten voor startende ondernemers, die u kunt combineren zoals u wilt:
Met onze mobiele pinapparaten kunt u overal betalingen in ontvangst nemen.
De gratis Bedrijfsrekening met een SumUp Card maakt het makkelijk om zakelijk en privé gescheiden te houden.
Met een SumUp Webwinkel kunt u uw producten zonder investeringen vooraf ook online te verkopen.
SumUp Facturen zorgt voor een professionele factuuradministratie: van opstellen en versturen tot aan opvolgen en inboeken.
