Ile ludzie (tak naprawdę) dają napiwków? Kompletny przewodnik

Odpowiednia kwota napiwku jest w dużej mierze tajemnicą. W Niemczech powszechną praktyką jest wręczanie 10% napiwku, w USA jest to aż 20%, a w Japonii sam pomysł pozostawienia choćby grosza to powód do obrazy.

Gdzie zatem należy nagradzać za dobrą obsługę? Gdzie można zaoszczędzić?

Dawanie napiwków nie musi być niezrozumiałe.

Dlatego właśnie w tym przewodniku próbujemy zgłębić ten temat, odpowiadając na pytanie: ile należy dawać napiwku w różnych krajach i za różne usługi?

Niepisane prawo: napiwki w Niemczech

Czy pamiętasz ostatni pobyt w restauracji bez pozostawienia napiwku?

Nie?

Może tak być po prostu dlatego, że pójście na kolację i pozostawienie napiwku we własnym kraju to praktycznie nawyk.

To pewnego rodzaju niepisane prawo.

W gastronomii zwyczajem jest zostawianie mniej więcej 10% napiwku. Podzielenie się dodatkową kwotą to wyraz uznania zarówno dla obsługi, jak i jakości serwowanych dań.

Okazuje się, że taki zwyczaj panował w całej średniowiecznej Europie. Ludzie zostawiali napiwek rzemieślnikom w nadziei, że usługa będzie lepsza lub szybsza. Dzięki dodatkowej kwocie rzemieślnik mógł też wypić za zdrowie klienta.

Chociaż nagradzanie dobrej obsługi przynosi korzyści, kultura napiwków z czasem wywarła negatywny wpływ na zarobki. Właściciele firm zaczęli zdawać sobie sprawę z tego, że pracownicy otrzymują dodatkowe dochody, co skłoniło ich do zmniejszania wynagrodzeń.

Ta kwestia po dziś dzień budzi wiele kontrowersji.

Przepis we współczesnym niemieckim Kodeksie przemysłowym gwarantuje, że pracodawca nie może już wykorzystywać napiwków zostawianych przez klientów jako pensji dla pracowników.

„Napiwek to kwota pieniędzy, którą osoba trzecia przekazuje bez zobowiązań prawnych, dodatkowo do wynagrodzenia wypłacanego przez pracodawcę za usługi”.

Tak więc formalnie, jeśli uważasz, że określona usługa w Niemczech była niezadowalająca, napiwek nie jest wymagany.

Przyjrzyjmy się branżom innym niż gastronomia, w których często wręcza się napiwki: fryzjerstwo, dostawa pizzy, taksówki i sprzątanie. 

Jakie napiwki należy zostawiać fryzjerom?

Za strzyżenie z reguły daje się napiwek w wysokości około 10–15%, co stawia fryzjerstwo przed gastronomią.

Dlaczego tak się dzieje?

Można to powiązać ze stosunkowo niskimi zarobkami w tej branży. Das Orange Portal informuje, że praktykant fryzjerski w Niemczech Wschodnich zarabia zaledwie 269 euro w pierwszym roku praktyki. Wręczanie napiwków ma zatem kluczowe znaczenie, ponieważ pomaga młodym pracownikom w zrekompensowaniu niskiej pensji.

Napiwki dostawców pizzy

Jeśli planujesz wieczorny relaks z Netflixem, to pewnie zamówisz też pizzę. Wyobraźmy sobie następującą sytuację...

Sympatyczny dostawca pojawia się na czas, dzwoni do drzwi wejściowych i dostarcza jedzenie.

Dlaczego by więc nie dać napiwku?

Zaokrąglenie kwoty lub dodanie jednego–dwóch euro ucieszy także dostawcę pizzy.

Nawet w tym przypadku nie istnieje jednak żadne prawo, które nakładałoby na Ciebie obowiązek zapłaty za samą obsługę. Jeśli więc Twoje zamówienie się spóźnia, nie musisz wręczać napiwku.

Trochę więcej dla taksówkarza

Tak jak w przypadku fryzjerów, zarobki kierowców często nie przekraczają płacy minimalnej, co oznacza, że z pewnością mile widziane są przez nich 10-procentowe i większe napiwki, aczkolwiek nie są one obowiązkowe.

Podziękowanie za serwis pokojowy

Jeśli jesteś na wakacjach, prawdopodobnie Twój pokój jest codziennie sprzątany. W związku z tym pozostawianie napiwku przed wymeldowaniem jako podziękowanie za doskonałą i przyjazną obsługę jest słusznie oczekiwane i stosowne.

Według niemieckiej gazety Welt wysokość napiwku zależy od długości pobytu. Na przykład za krótki pobyt na jedną noc wystarczy 5 euro. Po dwóch tygodniach pobytu suma takich napiwków byłaby jednak pokaźna, więc w takim przypadku 2 euro za noc to rozsądny kompromis.

Zawsze można płacić więcej: napiwki w Stanach Zjednoczonych

Zostawmy na chwilę Niemcy i przenieśmy się do Stanów Zjednoczonych. Jak tam wygląda sytuacja z napiwkami?

Każdy, kto kiedykolwiek był na wakacjach w Stanach, prawdopodobnie spotkał się z sytuacją podobną do tej:

Jesteś pierwszy raz w amerykańskim barze i przekazujesz kelnerowi całkowitą kwotę plus 10% napiwku. Zamiast oczekiwanego podziękowania spotykasz się ze zdziwionym spojrzeniem. W niektórych przypadkach możesz nawet usłyszeć, że napiwek powinien wynosić od 15 do 20%.

To całkiem hojna suma.

Okazuje się jednak, że pracownicy amerykańskich restauracji często zarabiają mniej, niż wynosi ustawowa stawka minimalna. W związku z tym wypada pozostawić przyzwoity napiwek.

Coperto, czyli nietypowe napiwki we Włoszech

Włosi mają coperto — opłatę za wstęp doliczaną automatycznie do rachunku za posiłek w restauracji.

W związku z tym wręczanie napiwku dodatkowo do coperto w lokalach gastronomicznych nie jest typowe, ale włoski kelner zawsze się ucieszy z wyrazu uznania w formie napiwku.

Japonia: kraj, w którym napiwki są zniewagą

Kolejny przystanek to Japonia:

Spośród wszystkich państw na świecie Japonia jest krajem, w którym napiwki należą do prawdziwych wyjątków. Nie ma to jednak wpływu na wysoką jakość obsługi — z opinii wynika, że jest ona właściwie gwarantowana.

Jeżeli zostawisz napiwek jako turysta, jest to uważane bardziej za zniewagę niż wyraz uznania. Opinię tę podziela się również w niektórych miejscach w Chinach.

Zanim się spakujesz i wyruszysz do tych państw, zalecamy zapoznanie się z tamtejszą kulturą celem unikania podobnych, niezręcznych sytuacji.

Kiedy napiwki są zwolnione z podatku?

A kiedy należy go doliczyć do napiwku?

Działa to w następujący sposób:

Napiwek wręczany dobrowolnie jest wolny od podatku.

Jeżeli informacja o opłacie za obsługę znajduje się w menu, w pierwszej kolejności kwota jest płacona właścicielowi lokalu, a następnie, ze względu na to, że podatek nie został zapłacony dobrowolnie, podlega on opodatkowaniu.

Napiwki kartą płatniczą — gdy nie ma gotówki

Często nie do końca wiadomo, czy można wręczać napiwek kartą.

Oczywiście, istnieje taka możliwość.

Ponieważ jednak wszystkie restauracje i kawiarnie różnie postępują z napiwkami, zawsze warto zapytać kelnera, jaki jest najlepszy sposób na dodatkowe wynagrodzenie.

Różne są też sposoby, w jakie napiwki docierają do pracowników. Na przykład szef może przelewać otrzymane napiwki pod koniec miesiąca, wraz z wypłatą. Zgodnie z obowiązującym prawem nie musi on jednak dodawać napiwków do wypłaty, gdyż jest to jedynie forma podziękowania gościa za świetną obsługę. Napiwek można również przekazać pracownikowi w kasie bezpośrednio po dokonaniu płatności kartą.

Wniosek

Po dziś dzień kwestia przekazywania napiwków pozostaje dość kontrowersyjna. Istnieją jednak podstawowe reguły, o których warto pamiętać, jeśli nie chcemy mieć przed oczami zawiedzionych lub obrażonych pracowników u siebie w kraju lub zagranicą.

O czym warto pamiętać:

- 10% to powszechna wysokość napiwku w niemieckiej gastronomii

- Amerykańskie restauracje liczą na 20% napiwku

- Obsługa w Japonii stoi na wysokim poziomie, jednak nie należy jej dawać napiwków

- We Włoszech obowiązuje oficjalna opłata za obsługę, znana jako „coperto”

- Napiwek przekazywany dobrowolnie jest zwolniony z podatku

Nie chcesz tracić napiwków, akceptując płatności kartą? Dowiedz się więcej o naszych terminalach płatniczych z funkcją napiwków tutaj.